Een doodvonnis, een verlossing en ketterij. We zijn nog maar drie pagina’s ver in haar boek of Magali De Reu heeft haar diagnose Autismespectrumstoornis, een etiket dat ze sinds haar veertiende draagt, al met zoveel woorden benoemd en verfoeid.

De Reu is ondernemer, copywriter, presentator en nu ook auteur van Aut of the box: Groeien en bloeien in een wereld van verschil. Dat ‘doodvonnis’ ASS heeft daar geen vat op. Meer zelfs, ze omschrijft neurodiversiteit als een stiekeme superkracht. Op taalvlak, bijvoorbeeld, legt haar diagnose haar geen windeieren. Door een immens oog voor detail, typisch voor mensen op het spectrum, kan ze dt- of andere taalfouten van ver ontwaren.

De diagnose die de intussen 32-jarige Magali een half leven geleden kreeg, houdt haar evenmin tegen om bekende Vlamingen voor de camera te interviewen. TV-gezicht Evy Gruyaert, die het voorwoord van Aut of the box schreef, is heel open in haar online talkshow over hoe ook zij ASS zou kunnen hebben – wat uiteindelijk zo bleek te zijn. Magali’s ‘onmetelijke nieuwsgierigheid’ en haar ‘neiging om iets te veel details over zichzelf te vertellen’ komen goed van pas in Er mag al eens, haar online talkshow die onder andere opgepikt werd door Het Laatste Nieuws.

“Openheid creëert in zo’n geval nog meer openheid”, schrijft ze. “Daardoor slaag ik erin om verrassende gesprekken te voeren waar anderen veel aan hebben. Om openbaringen uit bekende Vlamingen te krijgen die voorgangers nog niet wisten los te peuteren.”

Vallen, opstaan en weer doorgaan
Even terugdraaien, en zelf eens proberen te peuteren. Want hoe geraak je van onzekere veertienjarige met een ‘doodvonnis’ achter de kiezen tot een graag geziene talkshowhost en veelgevraagde copywriter? Hoe kan je van een diagnose die je raakt in het diepste van je zijn je sterkte maken, je superkracht zelfs?

Met vallen en opstaan, en dankzij een onmetelijk doorzettingsvermogen, blijkt het antwoord. Magali is lang gepest geweest, schrijft ze doodeerlijk in haar boek. Komt daar bovenop dat in het verslag van haar diagnose stond dat ze nooit in staat zou zijn om zelfstandig te functioneren. Laat staan, impliciet, als zelfstandige. Net die tegenslagen hebben ervoor gezorgd dat Magali blijft doorgaan, vertelt ze – dankjewel coronamaatregelen – in een online gesprek.

De eerste en misschien wel belangrijkste vraag die ik stel? Ik vraag haar, instinctief, hoe het met haar gaat. “Goed”, klinkt het, eventjes, al snel gevolgd door: “Nee, eigenlijk wel gestrest.” Ze had net iets zien passeren op een Facebookgroep die ze beheert. Maar het is meer dan dat, merk ik later in het gesprek. Ook heeft ze enorm last van de coronamaatregelen. “Ik weet dat iedereen daar last van heeft en dat ik niet moet klagen in vergelijking met anderen, maar het doet veel met me. En eigenlijk zou ik mezelf niet moeten vergelijken met andere mensen, ik voel gewoon wat ik voel. Die continue onzekerheid … Dat weegt op mij.”

Ik knik, vind het heel herkenbaar, en bedenk me dat iemand met ASS allicht nog minder met onzekerheid om kan. Daar betrap ik mezelf op een immens vooroordeel. In haar boek omschrijft ze het als vooroordeel 8: ‘Alle autistische mensen hebben een hekel aan verandering’.

Te empathisch
Voor onze videocall finaal vastgelegd was, hadden we eerst een andere afspraak. Meteen nadat die bevestigd was, moest ik afzeggen en drong ik aan op een nieuw vergaderverzoek. Daar heb ik me een tijdje schuldig over gevoeld – ik had zelfs even schrik dat een nieuw interview er niet zou inzitten. En dat allemaal vanuit een vooroordeel: afspraken met mensen met ASS verzet je niet zomaar.

“Maar dat was helemaal niet erg!”, reageert Magali spontaan op deze bekentenis. “Meer zelfs, dit komt me beter uit.” Oef, reageer ik opgelucht. Al had ik kunnen vermoeden dat Magali niet zo’n problemen zou hebben met mijn chaotische agenda. In haar boek omschrijft ze zichzelf als impulsief en spontaan, twee adjectieven die je op het eerste zicht niet zou toeschrijven aan een autistische persoon. Zonder planning op reis vertrekken? Waarom niet, goed idee. Wil ze een nieuwe hobby? Dan koopt ze meteen een reusachtig keyboard. Ook al had ze daarvoor misschien kunnen overleggen met haar vriendin, want het is natuurlijk ook in haar woonkamer dat dat gevaarte terechtkomt.

Vooroordelen genoeg over Autismespectrumstoornis. In haar boek gooit ze er negen de prullenbak in. Alle negen beschrijven zouden al een lijvig artikel opleveren, dus vraag ik haar welke ze belangrijk vindt om hier te benadrukken. Ze kiest voor het vierde, ‘Mensen met ASS hebben geen empathie’. “Dat is zo achterhaald! Meer zelfs, ik voel soms een teveel aan empathie.” Dat ze zichzelf in het boek omschrijft als een heuse wereldverbeteraar, zegt alvast iets. Er bestaan verschillende soorten empathie, vertelt Magali in ons gesprek. “Je kan meeleven met iemand, maar je kan jezelf ook verplaatsen in andermans schoenen. Dan ben je net te emotioneel, te empathisch. Als je daar als persoon dan net heel droog of rationeel op reageert, is dat in principe een coping mechanisme, een manier om met die emoties om te gaan.’

Grenzen overschrijden
Het woord ‘coping mechanisme’ komt meermaals voor in Aut of the box. Er zijn goede coping mechanismes, maar ook slechte, legt Magali uit. Ze omschrijft zich als een grappig persoon, wat handig is voor haar job als copywriter: taalmopjes maakt ze bij de vleet. Maar ze gebruikt haar humor ook om met nare situaties om te gaan, wat niet altijd een oplossing is. “Het is en blijft een zoektocht.”

Om die zoektocht concreet te maken, vraag ik haar wat ze doet als ze te veel prikkels binnenkrijgt. Overprikkeling komt vaak voor in deze onzekere tijden, en zeker niet enkel bij mensen met Autismespectrumstoornis. Net als zoveel andere ondernemers overschrijdt Magali vaak haar eigen grenzen. Dat probeert ze te verhinderen, zegt ze door een maximaal aantal sociale afspraken per week in te plannen. Het helpt haar ook, geeft ze als ‘autip’ mee, om haar planning te visualiseren. “Veel mensen met ASS zijn net als ik enorm visueel ingesteld. door het neer te schrijven of te tekenen, kan ik mij een beter beeld vormen van wat er op de planning staat.” Dat zou dus een voorbeeld kunnen zijn van een goed coping mechanisme.

“Maar tegelijk zijn er ook momenten dat ik heel slecht omga met overprikkeling. Dan ga ik te veel eten, of juist te weinig. Of kijk ik series en luister ik naar muziek.” Ik beken haar dat ik, om zelf te kunnen ontspannen na te veel prikkels, vaak series herbekijk die ik al ontelbare keren eerder zag. “Je weet toch dat dat iets typisch autistisch is hé?”, confronteert ze me met mijn eigen gedrag. Touché.

Catharsis
Een passage die me erg aangreep in het boek, gaat over haar jeugd en hoezeer haar diagnose haar zelfvertrouwen ondermijnd had. Anderen oordeelden ‘automatisch’ dat Magali niet in staat was om emoties op te vangen of te herkennen. “Op den duur raakte ik ervan overtuigd dat ze gelijk hadden. Erg nefast voor mijn toen al zo wankele zelfvertrouwen.”

Dat zelfvertrouwen, las ik eerder, hing inderdaad aan een zijden draadje. In de klas voelde Magali zich vaak ‘een vis op het droge, permanent in ademnood’, omschrijft ze het lyrisch. Hoe gaat het nu met haar zelfvertrouwen? “Dat heb ik intussen wel, maar mijn eigenwaarde blijft laag. Ik weet wat ik kan, maar ik heb het idee dat andere mensen altijd het slechtste van mij denken. Daar is nog werk aan de winkel dus, voor bij mijn psycholoog.”

Nochtans lees ik haar boek als een grof uitgevallen motivatiebrief naar toekomstige copywritingklanten, waarin ze niet enkel haar uitdagingen maar vooral haar kwaliteiten in de verf zet. Of, beken ik ten slotte, misschien interpreteer ik het ook als een soort liefdesbrief, gericht aan haar vriendin Britt. “Dat moet ik haar meteen sturen!”, reageert Magali pijlsnel. Wie denkt dat mensen met ASS geen twee dingen tegelijk kunnen, is bij dezen ook af van dat vooroordeel.

De rol van de omgeving van personen met ASS is onontbeerlijk, blijkt ook uit het boek van Magali. Bij een eerste werkgever durfde ze niet uitkomen voor haar diagnose, met alle gevolgen – en uiteindelijk een C4 – van dien. Haar huidige klanten weten wat ze aan Magali hebben, maar beseffen ook dat ze met non-verbale signalen bij haar niet moeten zijn: daarover communiceert de copywriter duidelijk. In hun relatie zijn Magali en Britt complementair aan elkaar. Britt kent Magali door en door, tegelijk is Magali er onvoorwaardelijk voor Britt, wat een ziekenhuisbezoek uit het verleden meer dan bewijst – maar wie wil weten hoe dat afloopt, verwijs ik naar de liefdesbrief in kwestie.

“Hiermee naar buiten komen voelt als emotionele catharsis”, vindt Magali. “Zeker vrouwen hebben vaak het gevoel dat ze erbij willen horen, ze maskeren hun autistische trekken. Het is heel vermoeiend om zo door het leven te gaan.” Ook dat is die wereldverbeteraar in Magali. Ze heeft het boek niet enkel geschreven voor personen met ASS, maar ook voor personen in hun brede omgeving. Als ze ook maar 1 procent van het aantal laattijdige of verkeerde diagnoses kan terugdringen met haar boek, schrijft ze, dan is ze in haar opzet geslaagd.