Was die hartaanval een donderslag bij heldere hemel of had je de bui eigenlijk al wel zien hangen?
“In eerste instantie was ik verrast. Ik rook niet, ben niet zwaarlijvig en eigenlijk ook nooit ziek. Ik ben geen sportief type, dus wanneer ik hijgend bovenaan een trap kwam, weet ik het aan een gebrek aan conditie. Bovendien is mijn levensstijl altijd bourgondisch geweest: restaurantbezoeken en koken met vlees, boter, room, een wijntje erbij … En eigenlijk had ik er al heel lang niet meer bij stilgestaan, maar ik ben familiaal belast. Zowel mijn moeder, mijn vader, als mijn oudste broer hebben hartproblemen gehad ten gevolge van adervernauwingen. Al die tijd was het een ver-van-mijn-bedshow gebleven. En zelfs toen het mij overkwam, geloofde ik het eerst niet. Ik was in de ziekenwagen gestapt in de veronderstelling dat het een storm in een glas water was en tijdens de onderzoeken voelde me alweer kiplekker. Toen bleek dat drie hoofdaders voor 90% verstopt zaten en een operatie hoogdringend was, schrok ik dus wel. Maar ik stelde meteen al mijn vertrouwen in de dokters. Het zou wel goed komen. We zouden dat wel even fiksen.”

Stress heeft vermoedelijk bij jou ook een rol gespeeld?
“Als je alle genoemde factoren in acht neemt, heb je niet veel stress nodig om tot een hartaanval te komen. En ik heb het lang moeilijk gevonden om mijn werkritme aan de kaak te stellen. Ik leefde immers al 25 jaar tegen 300 km/u en had nooit last van die hoge werkdruk. Ik functioneerde in die drive, was goed bezig, bleef doorgaan … Ik stond letterlijk en figuurlijk nergens bij stil. Zo zag mijn leven er nu eenmaal uit en ik hield ervan. Hoewel een hartaanval de ultieme verwittiging was, wou en kon ik niet zomaar vertragen.”

Waar liep je tegenaan?
“Ik merkte meteen dat ik qua werkritme niet meer terug kon naar vroeger: ik was sneller moe, moest vaker rusten, reageerde emotioneel … En in plaats van die vaststelling gewoon te nemen voor wat ze was en daar creatief mee om te gaan, heb ik angst en onzekerheid toegelaten in mijn hoofd. Ik ben die fysieke beperking gaan projecteren op mijn mogelijkheden, talenten en capaciteiten als mens. Plots dacht ik dat ik niets meer kon. En vanaf een gedachte zich tussen je oren nestelt, is die vaak belemmerender dan de fysieke impact. Je moet je hoofd onder controle leren houden, maar dat is erg moeilijk. Ook ik heb negatieve en destructieve gedachten toegelaten: ik kon niets meer, ik was niemand meer. Wat deed ik hier nog? Ik cancelde opdrachten, want ik had toch geen talent meer. Dat had dan weer economische gevolgen. Omdat ik mezelf niet meer herkende, verzeilde ik in een complete identiteitscrisis. Die kwetsbaarheid is heel vreemd wanneer je je altijd onoverwinnelijk hebt gevoeld.”

 
Naast een voorschrift voor de kinesist kon je er dus ook eentje voor de psycholoog gebruiken?
“Absoluut en ik begrijp niet waarom de dokters dat niet spontaan aanraden na een hartinfarct. Nu goed, vlak na de operatie dacht ik dat ook niet nodig te hebben. Ik had geen tijd voor emoties, er moest gewerkt worden. Maar zes maanden nadien zat ik weer bij mijn hartchirurg. Zij begreep mijn probleem en verwees me door naar een psycholoog. Die heeft me snel tot inzichten kunnen brengen. Die mensen stellen gewoon de juiste vragen. Het antwoord weet je eigenlijk zelf al lang.”

Welke inzichten zijn voor jou cruciaal geweest?
“Dat het probleem tussen mijn oren zat, maar dat er in wezen geen probleem was. Door me er alleen maar op te wijzen dat ik minstens even veel kon als vroeger, want dat mijn lichaam fysiek nu veel beter en gezonder was dan met drie verstopte hartaders, begon ik weer helder na te denken. Dat was zo logisch als wat! Als ik wou, kon ik er dus opnieuw tegen 300km/u tegenaan gaan! Maar dan kwam de vraag: wou ik dat wel?

En die vraag is wel binnen gekomen. Misschien moest ik eens nadenken over wat ik eigenlijk wou in plaats van op automatische kamikazepiloot weer richting mijn vorig leven te racen. Moest ik mijn erfelijke belasting nog meer triggeren met een gejaagd en overvol leven dat vooral bepaald werd door geld en prestige? Waren er geen andere dingen belangrijk? Waarom moest ik zo per se de draad van vroeger weer oppikken? Ik kon toch ook een nieuwe draad opzetten met alle talenten en capaciteiten die nog steeds intrinsiek aanwezig waren in mij? Al die vragen – en dan vooral de antwoorden – hebben me helpen relativeren en doen zoeken naar een betere balans.”

En hoe ziet die balans eruit?
“Professioneel heb ik net een nieuw project opgestart rond culinaire ambachten. Een ambacht heeft een wat ouderwets en amateuristisch imago, maar in wezen is het iets wat je creëert met je hart: het resultaat is helemaal van jou en niet te vergelijken met dat van je collega. Er zijn in België veel jonge mensen die starten met een ambachtelijk project en hun persoonlijke talenten en krachten wil ik in de kijker zetten. Van daaruit vertrekt namelijk alles. Daarrond heb ik nog een heel solidariteitsplan opgezet, waardoor ook de overheid, de bedrijfswereld, kortom de hele maatschappij bijdraagt aan dit platform. Een project als dit had ik vijf jaar geleden nooit opgericht. Dat ging te traag voor mij. Er moest bovendien altijd een lucratief plan achter zitten. Ik was niet bezig met wat er in zat voor een ander. Deze synergie geeft me nu energie. Het blijkt bovendien een weerspiegeling te zijn van mijn eigen proces. Ik moest eerst op zoek naar mijn eigen intrinsieke krachten en talenten, voor ik die van een ander in de verf kon zetten.”

Is je persoonlijke leven veranderd?
“Ik verdiep me volop in de schatten van de vegetarische keuken, terwijl ik voordien dagelijks vlees at. Ik drink ook geen alcohol meer met de evidentie van vroeger. Als ik nu een glas drink, geniet ik er bewuster van. Dat smaakt dubbel zo goed. Maar asperges à la flamande móéten wel nog steeds met echte boter bereid worden. Daar wil en mag ik ook trouw aan blijven, want de rest van mijn eetpatroon is veel beter in balans.
Mijn gezin was altijd al erg belangrijk voor mij, maar er is toch een extra dimensie aan toegevoegd. Niet lang na het hartinfarct heb ik Diane, toen mijn vriendin, ten huwelijk gevraagd. We kennen elkaar al erg lang, maar zijn elkaar door omstandigheden 25 jaar uit het oog verloren. Dat wou ik niet nog eens laten gebeuren. Diane is tijdens mijn proces erg belangrijk geweest, ze heeft me als een echte Florence Nightingale verzorgd en gesteund. Ze is overal met me doorgeen gegaan, heeft veel moeten verdragen en nog steeds. Het harde leven van een mantelzorger…

Als je iets ergs meemaakt, leer je je echte vrienden kennen en die worden nog waardevoller. Dat was bij mij ook zo. Van sommigen ben ik wel geschrokken, maar ik vergeef het hen. Toen ik zelf tegen 300km/u voorbij kwam, had ik ook geen tijd voor iemand die ziek was. Zo iemand wil ik niet meer zijn. Sinds de hartaanval ben ik over het algemeen veel emotioneler. Erg vind ik dat niet, al kan ik het wel soms moeilijk hebben met harde woorden of beslissingen van zakenpartners. Het getuigt van weinig emotionele intelligentie van hun kant, maar ik vrees dat ik dat vroeger ook nauwelijks had. Mijn hart zal meer open gegaan zijn, zeker?”

Is dat wat ze noemen ‘jezelf heruitvinden’?
“Misschien wel. Het is in ieder geval niet ‘afsluiten’. Het is een proces dat doorloopt, het stopt niet omdat jij het welletjes vindt. Je bent niet meer dezelfde, maar je wordt ook niet iemand anders. Je wordt net meer jezelf. Maar gewoontes en patronen zijn eigenaardige beestjes, die vooral erg hardnekkig zijn en je weerhouden van groei en evolutie. Ook bij mij heeft lang geduurd om in te zien dat zo’n gebeurtenis – crisis zelfs – nieuwe mogelijkheden schept. Dat er nog iets anders bestaat dan de rol die ik jarenlang gespeeld heb. Dat aanvaardingsproces gaat traag en die wederopbouw is heel fragiel.”