Eric Vandamme: “Je kan pas goed voor een ander zorgen als je eerst goed voor jezelf zorgt”
Toen bij zijn echtgenote Marleen in 1979 de diagnose Multiple Sclerose werd gesteld, veranderde het leven van Eric Vandamme (74 jaar) stap voor stap. Multiple Sclerose (MS) is een chronische aandoening van het centrale zenuwstelsel die zich bij iedereen anders uit, maar vaak leidt tot progressieve lichamelijke beperkingen en vermoeidheid. “De eerste jaren merkte je weinig aan haar, behalve dat ze sneller moe werd,” vertelt Eric. “Maar vanaf 1995 begon Marleen echte beperkingen te ondervinden. Ze moest een looprek gebruiken, en we zagen aankomen dat een rolstoel onvermijdelijk zou worden.” De impact op hun dagelijks leven was groot. “Plots moesten we ons huis volledig rolstoeltoegankelijk maken, terwijl we beperkte financiële middelen hadden. Dat was een moeilijke periode. Je botst dan op hoe ingewikkeld het is om de juiste instanties te vinden die je kunnen helpen.”
Wat is jouw verhaal als mantelzorger?
“Ik ben mantelzorger voor mijn echtgenote Marleen,” begint Eric. “In de eerste jaren na de diagnose viel het nog goed mee. Ze moest wel haar werk als kinderoppas opgeven omdat ze sneller moe werd, maar ze bleef verder actief.”
Vanaf 1995 begon de situatie te veranderen. De fysieke beperkingen werden zichtbaarder. “Het huis moest aangepast worden: drempels weg, bredere deuren, een badkamer waar je met een rolstoel in kan. Maar waar begin je? Welke hulp kan je vragen en wie kan je daar bij helpen?” Eric en Marleen ontdekten al snel dat er veel instanties zijn die ondersteuning bieden, maar de zoektocht naar de juiste informatie was zwaar. “We zijn enorm geholpen door praatgroepen van Samana en de MS-Liga. De morele steun die je daar krijgt, het uitwisselen van ervaringen, dat heeft ons erdoor gesleurd.”
Ondanks de uitdagingen is Eric dankbaar dat hij en Marleen nog altijd samen gelukkig kunnen zijn. “We discussiëren soms nog eens goed, maar dat betekent dat we nog leven,” zegt hij met een glimlach. “We kijken vooral naar wat nog wél kan, niet naar wat niet meer mogelijk is.”
"Als ik zelf niet in orde ben, kan ik ook niet goed voor Marleen zorgen.”
Hoe ziet een typische dag voor jou eruit als mantelzorger?
“Marleen is gelukkig nog mobiel met haar elektrische rolstoel. Daardoor kan ze zich in huis en de buurt zelfstandig verplaatsen,” vertelt Eric. Toch blijven veel zorgtaken bij hem liggen. “We krijgen hulp van een poetshulp, een verpleger en dagelijks komt de kinesist langs. Maar het huishouden, de boodschappen, koken, dat regel ik allemaal zelf.”
Zijn rol als mantelzorger beschrijft Eric als ‘er zijn wanneer het nodig is’ en daarnaast zorgen dat het huis blijft draaien. “Het is een evenwicht zoeken: zorg verlenen en tegelijk de praktische zaken regelen.”
Eric hecht veel belang aan zelfzorg. “Ik probeer zoveel mogelijk te blijven fietsen, goed te koken en gezond te eten. Want als ik zelf niet in orde ben, kan ik ook niet goed voor Marleen zorgen.”
"Als mantelzorger denk je vaak niet na over wat er gebeurt als jij er even niet bent. Maar dat is net belangrijk: zorg dat anderen weten wat ze moeten doen."
Wat is de grootste uitdaging die je hebt ervaren als mantelzorger en hoe ga je hiermee om?
De zoektocht naar hulp en informatie noemt Eric één van de zwaarste uitdagingen. “Er zijn veel organisaties en diensten die kunnen helpen, maar je moet zelf achterhalen bij wie je voor welke hulp terechtkan. Die zoektocht is vermoeiend en vraagt veel energie, zeker in een periode waarin je die energie eigenlijk nodig hebt voor de zorg zelf.”
Een andere grote uitdaging is voorbereid zijn op het onverwachte. Eric vertelt: “Ik had een fietsongeval en werd met de ambulance naar het ziekenhuis afgevoerd. Gelukkig konden de kinderen de zorg tijdelijk overnemen, maar dat was een wake-up call.” Sindsdien heeft Eric duidelijke informatie klaar liggen voor als hij plots zelf uitvalt. “Als mantelzorger denk je vaak niet na over wat er gebeurt als jij er even niet bent. Maar dat is net belangrijk: zorg dat anderen weten wat ze moeten doen.”
Wat zou je willen zeggen tegen andere mantelzorgers die misschien worstelen met hun zorgrol?
Eric is duidelijk in zijn advies: “Zorg goed voor jezelf. Het is geen luxe, het is pure noodzaak. Je kan pas goed voor een ander zorgen als je zelf in balans bent.” Hij raadt mantelzorgers ook aan om vooruit te denken: “Voorzie een draaiboekje voor de momenten waarop jij onverwacht wegvalt. Het geeft rust te weten dat de zorg door kan gaan, ook als jij er even niet bent.”
Daarnaast benadrukt hij het belang van lotgenotencontact. “Zoek contact met mensen die hetzelfde doormaken. Praatgroepen, lotgenotengroepen, die geven zoveel steun. Het gevoel dat je er niet alleen voor staat is onbetaalbaar.”
Zijn er nog dingen die je wil meegeven?
Tot slot wil Eric vooral duidelijk maken dat mantelzorgers niet altijd op zoek zijn naar advies. “Soms moet je niet zeggen ‘je moet positief blijven denken’. Soms is het gewoon lastig. Wat we vooral nodig hebben, is iemand die luistert, die erbij blijft, zonder te proberen het op te lossen. Gewoon aanwezig zijn, dat helpt het meest.”
Elke maand van 2025 zetten we een mantelzorger in de kijker: iemand die op inspirerende wijze een dierbare te hulp staat. Met dit artikel brengen we het verhaal van onze mantelzorger van deze maand tot leven. Wil je de andere verhalen ontdekken? Hou dan zeker onze publicaties in de gaten!
Of wil je graag zelf je verhaal doen? Dat kan stuur het ons via: Mantelzorger van de Maand!
—————————————————————————————————
Zorg je voor iemand die ziek is of bijkomende zorgen nodig heeft ? Dan ben jij een mantelzorger. Mantelzorger zijn is niet altijd gemakkelijk. Soms kan je als mantelzorger wat ondersteuning gebruiken. Samana helpt je daarbij.
Neem eens een kijkje naar onze zelfzorg voor mantelzorgers.