Wim van Lent werkt reeds dertig jaar als therapeut en coach en bouwde een rijke ervaring op met mannen, die door tegenslag geveld, bij hem kwamen aankloppen. Met zijn boek wil hij nu andere mannen bereiken voor wie de drempel naar een therapeut te hoog is. Om zijn droom waar te maken, had hij echter iemand met een vlotte pen nodig, die tevens openstond voor die problematiek.
Tim Overdiek, een schrijverstalent met dertig jaar ervaring als journalist, die na de dood van zijn vrouw een carrière als rouwtherapeut begon, bleek de geknipte persoon te zijn. Als geen ander kon hij zijn eigen verhaal van vluchten, zoeken, vallen en opstaan – waar veel rouwende mannen zich zullen in herkennen – verwoorden.

Getuigenissen en verhalen
Tientallen mannen waren bereid om onder hun eigen naam of anoniem hun verliesverhaal te vertellen. Ook interviewden Wim en Tim bekende Nederlandse mannen, die openhartig vertellen over hun ervaringen. De bekende schrijver A.F.Th. Van der Heijden getuigt over zijn gevoelens bij het verlies van zijn enige zoon Tonio. Ook de verhalen van mannen, die een burn-out of een faillissement moesten verwerken, komen aan bod. Opmerkelijk zijn de ontboezemingen van de Nederlands-Marokkaanse succes-schrijver Mano Bouzamour, die door zijn familie en vrienden werd verstoten omdat hij in zijn boeken de islam en het gedrag van zijn landgenoten door een kritische bril bekeek.

Waar de meeste boeken nauwelijks aandacht besteden aan de grote verschillen in het verwerken van verlies tussen man en vrouw, doet ‘Als de man verliest’ dat nu juist wel op een uiterst toegankelijke wijze, die de man zal aanspreken op zijn emotie zonder zijn ‘man zijn’ aan te tasten

Aan de lijve
Tim: “In 1978 overleed mijn vader aan een hartaanval. Hij was 55 jaar, ik dertien. In ons gezin hebben we niet echt gerouwd, mijn vader was weg en er werd nauwelijks nog over gesproken. Het leven ging gewoon door. Heel bizar maar zo ging dat toen, in ieder geval in mijn omgeving. Ik wilde de pijn niet voelen, verstopte ze vakkundig in een kamertje, deed de deur op slot en gooide de sleutel weg. Ik was me er niet van bewust en herkende de pijn niet eens meer. Jarenlang vluchtte ik in mijn werk. Als journalist vond ik een levensdoel. Altijd op pad, nooit nee zeggen en ook in mijn vrije tijd altijd met het nieuws bezig. Journalistiek beschouwde ik als een levenshouding, niet als een beroep dat je een aantal uren per week doet. Dat ging ten koste van mijn privéleven, dat altijd moest wijken als het nieuws riep. Elf jaar geleden werd mijn vrouw Jennifer op een zebrapad overreden door een motard en overleed. Van de ene dag op de andere werd ik een weduwnaar met twee kleine zoontjes. Net zoals veel mannen weigerde ik hulp. Het kwam niet eens bij me op om hulp te vragen. Zonder Jennifer kan ik het ook wel, dacht ik. Sterker, ik ga weleens even laten zien wat voor een geweldige alleenstaande vader ik wel niet ben. Ik voelde een enorme bewijsdrang opkomen, ook tegenover andere weduwnaars. Heel bizar en klinkklare onzin. Mijn moeder kwam helpen en dat was best fijn in de eerste chaotische periode. Maar vrij snel kon ik haar aanwezigheid niet langer verdragen. Uit pure onmacht en frustratie stuurde ik haar weg wat best lullig was. Dat Jennifer er niet meer was, kon ik fysiek niet verkroppen. Dan maar niemand in mijn huis, behalve ikzelf en de kinderen. Laat me met rust, schreeuwde ik tegen de wereld, maar het was vooral tegen mezelf.

Bijscholing als rouwtherapeut
“Een jaar na Jennifers overlijden besloot ik te stoppen met mijn drukke baan als adjunct-hoofdredacteur bij NOS (Nederlandse Omroep Stichting). Ik kon het niet combineren met de kinderen. Ook al kreeg ik alle ruimte op mijn werk, ik wilde het niet meer. Ik schoolde me bij als rouwtherapeut en wou voortaan met mijn ervaringen andere mannen, die eveneens te kampen hebben met een groot verlies, helpen.
Pas dan realiseerde ik me dat de vroege dood van mijn vader op een of andere manier nog onverwerkt was en opende ik de ogen voor het verleden. Om het heden aan te kunnen, als weduwnaar met twee jongetjes, moest ik mijn hart openen voor de pijn en het verdriet. Alle pijn en alle verdriet. Dus ook het hartenzeer om mijn vader. “

Rouwverwerking
Tim: “ Ik zocht naar boeken die me konden vertellen hoe ik met mijn verdriet moest omgaan, maar vond vooral boeken over vrouwen door vrouwen geschreven. Ik had er wel steun aan, maar vond dat mannen in sommige opzichten het heel anders aanpakken. Dat schreef ik neer in een dagboek, dat ik publiceerde onder de titel ‘Tranen van liefde’. Het boek ‘Als de man verliest’ is daar een vervolg op. Hierin delen Wim en ik niet alleen veel ervaringen met mannen die met tegenslag te maken krijgen, maar leggen ook uit waarom vrouwen soms op een andere manier rouwen dan mannen.”

Wim: “Rouwverwerking verloopt voor iedereen verschillend. De een trekt zich terug en heeft het er liever niet over. De ander zoekt gezelschap en praat juist heel veel. Dat is nu ook meestal het verschil tussen het rouwen van mannen en dat van vrouwen. Mannen zullen zich na het verlies van een dierbare vooral stil houden. Dat heeft te maken met het gevoel geen controle te hebben als er iemand overlijdt. Terwijl hij normaal gesproken weet hoe hij een situatie kan redden, voelt hij zich nu vooral machteloos. Naast het uitblijven van een reactie, zal je merken dat mannen ook snel overgaan tot actie. Deze acties kunnen variëren van het voorbereiden van de uitvaart tot het leegruimen van het huis van de overledene. Vrouwen denken dan vaak dat mannen hun gevoelens opkroppen, terwijl actie ondernemen ook een manier is om je gevoelens te uiten.

Elkaar aanvullen in verdriet
Tim en Wim: “We zijn tevens op zoek gegaan hoe mannen en vrouwen elkaar in verdriet kunnen aanvullen. Om de verschillen tussen man en vrouw op een rijtje te kunnen zetten, gingen we te rade bij Martine Delfos, een vrouwelijke biopsycholoog. In haar boek ‘De schoonheid van het verschil’ hamert ze niet alleen op de overeenkomsten, maar ook op de verschillen, die juist in tijden van crisis en verlies bepalend kunnen zijn voor ons gedrag. Zij schrijft: ‘Als ergens de schoonheid van het verschil bestaat, dan is het wel daar waar mannen en vrouwen met elkaar leven en traumatische ervaringen het hoofd moeten bieden. Maar juist omdat ze zo verschillend zijn, hebben ze vaak niet in de gaten hoe aanvullend ze op elkaar kunnen zijn en drijven de verschillen mannen en vrouwen nodeloos uit elkaar. Bijvoorbeeld: Mannen zijn rationeel ingesteld. De valkuil is dat emoties weinig kans krijgen. Vrouwen daarentegen zijn meer emotioneel ingesteld. De valkuil is dat ze meegesleept worden door emoties door een gebrek aan rationele relativering. Bij mannen zit onder de boosheid het verdriet. Bij vrouwen zit onder het verdriet de boosheid. In tijden van een grote, persoonlijke tragedie vraagt het extra veel van partners en geliefden om elkaar te blijven zien in die verschillen

“Juist tijdens de rouw komen die verschillen aan de oppervlakte en kunnen ze een splijtende werking hebben. Onbegrip ontstaat vanuit het onvermogen om elkaars pijn te begrijpen. Mannen duiken onbewust hun isolement in als ze niet worden gezien in hun specifieke manier van omgaan met verdriet, angst, pijn, schuld en kwetsbaarheid. Dus is het voor zowel de man als de vrouw zo cruciaal om bovenstaande verschillen te benoemen en te erkennen. Soms heeft men hierbij professionele hulp van een therapeut nodig’.”