Opnieuw een status quo in het aantal gemeenten

Samana maakte voor de 7de keer sinds 2008 een nieuw overzicht van de stand van zaken van de gemeentelijke mantelzorgpremie in Vlaanderen. In 77,5% van de Vlaamse gemeenten bestaat er een mantelzorgpremie; dit aantal daalt niet, maar stijgt ook niet. In één vierde van de Vlaamse gemeenten blijft de mantelzorger nog steeds op zijn honger zitten.

Het bedrag van de gemiddelde maandelijkse mantelzorgpremie blijft dalen en gaat opnieuw licht naar beneden. De gemiddelde premie die mantelzorgers krijgen per maand bedraagt 26,70 euro. Ondanks de stijgende levensduurte, blijken mantelzorgers het telkens met minder te moeten doen. De voorwaarden waaraan moet voldaan worden om in aanmerking te komen voor de premie zijn van gemeente tot gemeente verschillend, maar blijven streng.

Hugo uit Waregem, mantelzorger van zijn vrouw Marleen, zegt hierover: “In Waregem krijgen we een mantelzorgpremie, die bedraagt 100 euro per jaar. De premie wordt gestort naar degene die de zorg ontvangt, mijn vrouw dus.”

Een derde van de mantelzorgers spendeert meer dan 10 uur per week aan mantelzorg. Gemiddeld krijgt de mantelzorger hiervoor 26.70 euro per maand. Als we deze cijfers vergelijken met de maximum vrijwilligersvergoeding van 41.48 euro per dag, blijkt het met de waardering voor mantelzorgers stevig mis te zitten. De definitie van mantelzorg maakt een duidelijk onderscheid tussen vrijwilligers en mantelzorgers. Mantelzorgers rollen in een zorgsituatie, en kunnen meestal niet – zoals vrijwilligers – kiezen voor het al dan niet opnemen van een engagement.

Vrijwilligers nemen ook een belangrijke en gewaardeerde plaats in, waar zij in een aantal situaties ook een vrijwilligersvergoeding voor kunnen krijgen. Deze bedraagt 41.48 euro per dag, of 1659.29 euro per jaar. Zelfs met onze vraag om mantelzorgers gemiddeld 50 euro per maand als premie aan te bieden (hetzij 600 euro per jaar), blijft dit ruim onder de maximum vrijwilligersvergoeding. En toch presteren mantelzorgers vaak vele zorguren, dag in dag uit.

Hugo vertelt verder: “Zodra Marleen op invaliditeit stond, kregen we info i.v.m. thuiszorgpremie, mantelzorgpremie. De aanvraag verloopt eigenlijk vrij eenvoudig, bij het Sociaal Huis krijg je duidelijke info, samen met de nodige documenten om in te vullen. Eénmaal ingevuld, bezorg je dat terug aan hen, samen met een bewijs van het ziekenfonds dat je recht hebt op de premie.”

De mantelzorgpremie is een eerste stap naar erkenning, in die zin is die wel belangrijk. Indien de premie enkel maar bedoeld is voor ‘kijk wat wij doen voor de mantelzorgers’, dan slaat men de bal mis. Hugo legt uit: “De verantwoordelijkheid om mantelzorgers te erkennen stopt niet bij een waarderingspremie. Het komt er ook op aan om de mantelzorgers te informeren, te ondersteunen en de noden te onderkennen en dat doe je best van onderuit.”

Hugo en zijn vrouw hebben geen specifieke bestemming voor de 100 euro premie: “Wijzelf zorgen in de eerste plaats dat we alles zo goed mogelijk rondkrijgen, samen ‘pauzes’ inlassen, eens leuke dingen doen zoals een museum of toneel bezoeken, naar jazz-muziek… zolang dat binnen onze mogelijkheden past.”

Samana roept, in aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen, de nieuwe gemeentebesturen dan ook op om de komende legislatuur werk te maken van de een volwaardige waarderende premie :

• Verhoog de premie naar minimum 50 euro per maand voor wie zorgt voor 1 persoon en naar 75 euro voor wie zorgt voor 2 personen.
• Zorg voor soepele en laagdrempelige voorwaarden, die geen extra belasting leggen bij de mantelzorgers.
• Herleid de administratieve voorwaarden tot een minimum.
• Keer de mantelzorgpremie rechtstreeks uit aan de mantelzorger zelf.