Verrassende partijstandpunten rond zorg blootgelegd

Naarmate de verkiezingsdatum nadert, valt het op dat zorgthema’s, ondanks hun ingrijpende invloed op het leven van veel mensen, weinig aandacht krijgen in politieke debatten en andere stemtesten. Partijen bekennen vaak ook geen kleur. StemZorgvuldig wil die leemte opvullen en mensen beter informeren over de standpunten van de partijen over zorg.

De antwoorden van de partijen vertonen een aantal opvallende tendensen. ‘Er wordt vaak gezegd dat Vlaams Belang links is op socio-economisch vlak, maar deze test nuanceert dat sterk’, zegt professor Sinardet. Op best wat socio-economische stellingen staat Vlaams Belang rechts: zo is ze samen met andere rechtse partijen bijvoorbeeld tegen hoger loon voor verpleegkundigen, tegen praktijktesten om discriminatie van mensen met een handicap op te sporen of voor strengere controles op mensen met een ziekte-uitkering.

In lijn met haar algemene campagne, valt bij N-VA een focus op besparingen op. Zo is N-VA het als enige partij oneens met het wegwerken van de wachtlijsten in zorg als dit het begrotingstekort kan vergroten, pleit de partij voor degressieve invaliditeitsuitkeringen en wil ze budgetten voor zwaarzorgbehoevenden niet laten stijgen met de lonen. “Die besparingslijn is bij N-VA dus nog sterker aanwezig dan bij Open VLD, maar beide partijen zijn wel voor een lagere groeinorm in de gezondheidszorg en tegen het optrekken van invaliditeitsuitkeringen boven de armoedegrens” stelt Sinardet vast.

Hoewel onderzoek toont dat een belangrijk deel van de publieke opinie voor herfederalisering van de gezondheidszorg is, blijkt PVDA de enige partij die dit steunt. CD&V, N-VA en Vlaams Belang zijn daarentegen voor een verdere opsplitsing van de gezondheidszorg, terwijl de andere partijen zich zowel tegen het ene, als tegen het andere uitspreken.

Wat migratie- en integratiekwesties betreft tonen Vlaams Belang en N-VA zich het meest rechts, soms vergezeld door CD&V of Open VLD, terwijl de ‘rechtsere’ lijn van Vooruit niet tot uiting komt in de bevraagde stellingen.

Ook op ethisch vlak onderscheiden Vlaams Belang en N-VA zich soms aan de conservatieve kant, bijvoorbeeld door tegen erkenning te zijn van meer centra voor transgenderzorg of de bespreekbaarheid van homoseksualiteit in WZC’s. Vlaams Belang is wel de enige partij die tegen de mogelijkheid op euthanasie voor mensen met dementie is, waar rond de abortustermijn op 18 weken ook N-VA en CD&V tegen blijven.

Hoewel er aanzienlijke verschillen zijn, zijn er ook best wat stellingen waarover partijen het eens zijn, zoals dat elk bezoek aan de psycholoog maximum €11 mag kosten, er één loket voor zorg moet komen dat de bestuursniveaus overstijgt en dat De Lijn meer middelen moet krijgen om bushaltes toegankelijk te maken voor minder mobiele mensen. Ook is iedereen het oneens met zoveel mogelijk privatisering van de zorg. “Het valt op dat veel stellingen waarover eensgezindheid is, toch nog geen beleid zijn geworden”, zegt professor Sinardet. “Dit zijn dus zaken die in theorie makkelijk kunnen uitgevoerd worden na de verkiezingen, tenminste als partijen het ook belangrijk vinden”.

StemZorgvuldig is een initiatief van Samana, wetenschappelijk begeleid door professor Dave Sinardet (VUB) en ontwikkeld en begeleid door Tree Company. De Morgen ondersteunt als mediapartner.

Doe de test op www.stemzorgvuldig.be.